Анэмрэ щэнхабзэмрэ я мыхьэнэр

Къэрэшей-Черкесым и Жылагъуэ палатэм щекӀуэкӀащ «Анагъэмрэ щэнхабзэмрэ: сабийхэр хабзэхэмрэ щӀэинхэмрэкӀэ гъэсэныр» темэм теухуа, «Ӏэнэ хъурей» щӀыкӀэм тету зэхаша зэӀущӀэ. Абы къызэхуишэсащ Министерствэ зэхуэмыдэхэм я лӀыкӀуэхэр, экспертхэр, егъэджакӀуэхэр, психологхэр, щэнхабзэм и лэжьакӀуэхэр. Ахэр тепсэлъыхьащ щӀэблэр гъэсэнымкӀэ хабзэхэмрэ щэнхабзэ щӀэинхэмрэ сэбэп зэрыхъуфынум, къинэмыщӀауэ, я гуащӀэкӀэ, я гупсысэкӀэ зэдэгуэшащ ди щэнхабзэм и щӀэин къулейр хъумэным, ар къытщӀэхъуэ щӀэблэм егъэщӀэным, цӀыху щытыкӀэ зэ пэщ къэгъэхъунымкӀэ анэм иӀэ мыхьэнэм ехьэлӀауэ. «Анэр — япэ егъэджакӀуэщ, япэ хъумакӀуэщ. Унагъуэращ дуней еплъыкӀэм и лъабжьэр здыщагъэтӀылъыр, цӀыхум и гъащӀэ псом къыдекӀуэкӀыну хьэл-щэнхэр здыщыхалъхьэр», — и къэпсэлъэныгъэм къыхигъэщащ Къэрэшей-Черкесым и Жылагъуэ палатэм и унафэщӀ Ляшовэ Еленэ.

ЗэӀущӀэм къыщаӀэтащ бын гъэсэнымкӀэ унагъуэ хабзэхэм яӀэ мыхьэнэм, сабийхэм заужьынымкӀэ, лъагъуныгъэрэ дэӀэпыкъуныгъэрэ сыт щыгъуи зэраӀэнур зыхащӀэу ахэр къэтэджынымкӀэ унагъуэ хабзэхэр зэрыуасэншэм теухуа псалъэмакъхэр. Анэхэр тепсэлъыхьащ иджырей зэманым къыздихь гъэунэхуныгъэхэр унагъуэ щӀэинхэм зэран зэрахуэхъум. ЖаӀащ технологие зыужьыныгъэр псынщӀэу зэрекӀуэкӀым, социальнэ щытыкӀэр зэрихъуэжым къыхэкӀыу, сабийм и гъэсэныгъэм ехьэлӀауэ бгъэдыхьэкӀэщӀэ здыхуэныкъуэ унагъуэ куэд зэрыщыӀэр. Къыхагъэщащ тхыдэм къыхэкӀа хабзэхэр хъумэным и мызакъуэу, ахэр нобэрей щытыкӀэм игъэзэгъауэ, сабийхэм я дежкӀэ мыхьэнэ иӀэу, сэбэп хъууэ гъэпсын зэрыхуейр. КъинэмыщӀауэ, зэӀущӀэм хэтахэр нэхъыщхьэу зытепсэлъыхьахэм ящыщщ анагъэм зыщӀэгъэкъуэным, абы папщӀэ щӀэн хуейм икӀи дэтхэнэри арэзы хъуащ анэм сабийр зэригъасэм и мызакъуэу, псэкупсагъэ-хэкупсагъэр и гум къыхуигъэушын, хуригъэджэн зэрыхуейм. «Анэхэр я сабийхэм я гъащӀэм и курыкупсэу щытщ, абыхэм яӀэ лъэкӀыныгъэм уасэ хуэпщӀыфынукъым», — я къэпсэлъэныгъэм къыхагъэщащ къекӀуэлӀахэм.

Апхуэдэуи, экспертхэр зэӀущӀэм хэтахэм ядэгуэшащ щэнхабзэ щӀэинхэр гъащӀэм зэрыхэппщэ хъуну ӀэмалхэмкӀэ. Ар къызэфӀэбгъэкӀыфынущ щэнхабзэ Ӏуэхухэм, лъэпкъ ӀэщӀагъэхэр джыным е хабзэ хъуауэ ягъэлъапӀэ махуэщӀхэм зэгъусэу хэлъхьэныгъэ хуащӀкӀэрэ. Апхуэдэ Ӏуэхухэр унагъуэ зэпыщӀэныгъэхэр зэрагъэбыдэм и мызакъуэу, сабийхэм я щхьэ Ӏуэху зэрахуэжыфынымкIэ, щэнхабзэм зэрыщыщыр къагурыӀуэнымкӀэ сэбэп хъунущ. Ӏэнэ хъурейм и кӀэм дауэдапщэм хэтахэр къытеувыӀащ щӀалэгъуалэм узыншэу заужьынымкӀэ щытыкӀэхэр къызэгъэпэщыным хуэгъэзауэ жылагъуэм и къарухэр зэкъуэгъэувэн, хабзэ щӀэинхэмрэ анагъэмрэ егъэфӀэкӀуэным, анэхэм сэбэп къахуэхъуну егъэджэныгъэ программэхэм загъэужьыным хуэунэтӀа жэрдэмхэр ядэщтэн зэрыхуейм. ДЗЭМЫХЬ Маринэ