Мы махуэхэм и ныбжьыр илъэси 125-рэ ирикъунут щIэблэ куэдым егъэджа- Мы махуэхэм и ныбжьыр илъэси 125-рэ ирикъунут щIэблэ куэдым егъэджа-
кIуэ, унэтIакIуэ нэс яхуэхъуа, Хэку зауэшхуэм и ветеран АМИРОКЪУЭ Хьэсин Мурат и къуэр къызэралъхурэ. Ар — зи гуащIэрэ пщIэнтIэпсрэкIэ псэу, пщIэрэ нэмысрэ зэрылъ къызэрыкIуэ унагъуэм къихъухьащ.
кIуэ, унэтIакIуэ нэс яхуэхъуа, Хэку зауэшхуэм и ветеран АМИРОКЪУЭ Хьэсин Мурат и къуэр къызэралъхурэ. Ар — зи гуащIэрэ пщIэнтIэпсрэкIэ псэу, пщIэрэ нэмысрэ зэрылъ къызэрыкIуэ унагъуэм къихъухьащ.
1900 гъэм дунейм къытехьа Амирокъуэр Зеикъуэ
къуажэдэсхэм фIыкIэ я гум къинащ. Ар зыцIыхуу щытахэм зэрыжаIэжымкIэ, Хьэсин гу къабзэ, псэ хьэлэлзыхэлът, ткIийт, арами, сыт щыгъуи пэжым и телъхьэт, къызэрымыкIуэу губзыгъэт, акъыл жант, тхылъыр фIы дыдэу илъагъут, щIэх дыдэ еджэным зритат. АбыкIэ щIалэр къахэщт а зэманым хэпсэукIхэм. Ди анэшхуэ-адэшхуэхэм къаIуэтэжу зэрыщытамкIэ, а илъэсхэм гъащIэр хуабжьу хьэлъэт, зэхэтхъуат, къуажэдэсхэм
щыщу щIэныгъэ зыбгъэдэлъыр зырызыххэт. Тхылъыр зи Iэпэгъуу къыдэкIуэтей щIалэр щIэхъуэпст щIэныгъэ нэс зригъэгъуэтыну, абыкIэ и лъэпкъэгъухэм ядэгуэшэну. Хьэсин и егъэджакIуэри унэтIакIуэ нэхъыщхьэри гъащIэрат, езым
абы хуиIэ гукъыдэжымрэ хэлъ гушхуэныгъэмрэт. «Зэманым декIур лIыфIщ» псалъэ пэжхэр адыгэм къигъэщIащ. АтIэ, Хьэсин и зэманым зэрыдекIум и мызакъуэу, зыхэпсэукIа лъэхъэнэм зи цIэр фIыкIэ къахэща зырызхэм ящыщщ.
НыбжьыщIэу абы къыхуихуащ революцэм, интервенцэм, граждан зауэм хэплъэн. Зэманыр дауэ мыхьэлъами, щIалэм и гуращэр зригъэхъулIащ. Щеджащ Черкесск къалэм дэт партеджапIэм. 1926-1929 гъэхэм Ермэлыхьэблэ щIэныгъэ щызригъэгъуэтри, парторганизацэм и секретару лэжьащ. 1933 гъэм Тэн-Iут-Ростов къалэм Ста лин и цIэкIэ щыIэ комму-
нистическэ университетыр къиухащ. ЩIэныгъэфI зыбгъэдэлъ щIалэм Черкесск къалэм дэт педтехникумым и унафэщI IэнатIэр дзыхь къыщыхуащIым, къуажэ еджапIэхэм егъэджакIуэ нэхъыбэ зэрахуигъэхьэзырыным хущIэкъуу лэжьащ.
1941 гъэм мэкъуауэгъуэм (июным) и 22-м Хэку зауэшхуэр къэхъейуэ лъахэм гузэвэгъуэр къыщытепсыхэм, къуэ пэж и
хьэлу, абы Iэщэр къищтэн хуей хъуащ. Адыгэ щIалэр Сталинград хуит къэзыщIыжахэм яхэтащ, ещанэ Украин фронтым щызэуащ. Ар зауэ кIыхьагъым хэтащ Хэкум и хуитыныгъэхэр ихъумэу, лIыгъэрэ гуеигъэрэ къигъэлъагъуэу. Хэку зауэшхуэр ди сэлэтхэм я ТекIуэныгъэкIэ щиухым, нагъыщэ зэхуэмыдэхэр и бгъэгум хэлъу, зауэлI хахуэм зыщалъхуа и
къуажэм къигъэзэжащ. Амирокъуэр зэуэ педучилищэм и унафэщIу ягъэувыжа щхьэкIэ, куэдрэ мылажьэу, къуа-
жэ сабийхэр иригъаджэмэ, и лъэпкъэгъухэм щIэныгъэ ябгъэдилъхьэмэ зэрыфIэфIыр щажриIэм, Куэш-Хьэ-
блэ курыт еджапIэм и унафэщIу ягъэкIуэжащ. Абдеж абы щIэблэ мащIэкъым щIэныгъэ гъуэгум тришар.
Абыхэм къахэкIащ еджагъэшхуэхэр, цIыхубэ хъызмэтым и IэщIагъэлI нэхъусахэр. Куэдыр Амирокъуэм
и лъэужьым ирикIуащ — егъэджакIуэ IэщIагъэм хуеджащ. Апхуэдэщ Борэныкъуэ Сырэ, Абидокъуэ РэIуф,
Аргун Любэ сымэ, нэгъуэщIхэри.
Амирокъуэ Хьэсин зы къуэрэ пхъуитIрэ къыщIэхъуати, ахэри я адэм ещхьу егъэджакIуэ IэщIагъэм хуе-
джащ, адэм и фэеплъыр яхъумэ. Абы щIэблэр гъэсэным, щIэныгъэм, еджэным дегъэхьэхыным хуэу-
нэтIауэ илэжьа IуэхуфIхэр цIыхухэм гуапэу ягу къинэжащ.
ЕЗАУЭ Маринэ
Больше на Черкес хэку
Подпишитесь, чтобы получать последние записи по электронной почте.
