Гукъинэж махуэщI

Адыгэбзэмрэ тхыбзэмрэ я Махуэр «Адыгэ Купсэ» Фондым хэIэтыкIауэ игъэлъэпIащ. Абы ипкъ иту Хьэбэз районым адыгэбзэм­кIэ щезыгъаджэ егъэджакIуэхэмрэ гъэсакIуэхэмрэ ягъэлъэпIащ.

Пшыхь дахэр щрагъэкIуэкIащ Хьэбэз къуа­жэм дэт щэнхабзэмкIэ Унэм. Абы къеблэгъащ Фондым и къызэгъэпэщакIуэ Аргун Олег, Хьэбэз район администрацэм и Iэтащхьэм и къуэдзэ Унэж Рэмэзан, Хьэбэз район администрацэм егъэджэныгъэмкIэ и къудамэм и гуащэ Сидакъ Жаннэ, КъЧР-м егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмрэкIэ и Министерствэм и лэжьакIуэ ХьэтIохъущокъуэ Амиран, «Адыгэ Купсэ»-м и унафэщIым и къуэдзэ Балэ Мурат, Купсэм и адыгэбзэ къудамэм и унафэщI Шэрджэс Расьят, егъэджакIуэхэмрэ сабий IыгъыпIэхэм я гъэсакIуэхэмрэ.

Пшыхьыр езыгъэкIуэкIа, щэнхабзэмкIэ Унэм и методическэ пэшым и пашэ Мамхэгъ Зуридэ хъуэхъу псалъэкIэ захуигъэзащ къеблэгъахэм:

— Нобэрей гуфIэгъуэ зэхыхьэр зипкъ къи­кIар «Адыгэ Купсэ»-ращ. ЖыIэпхъэщи, мы зэгухьэныгъэм лэжьэн зэрыригъажьэрэ, адыгэбзэм, хабзэм, адыгэ щыIэкIэм ехьэлIауэ Iуэ-хугъуэ куэд зэфIах. Ди гъащIэм и лъэныкъуэ куэдри я нэIэ щIагъэтщ, куэдым дэIэпыкъуэгъу яхуохъу, адыгэ лъэпкъым и Iуэхур ипэкIэ гъэкIуэтэным псэемыблэжу пылъщ. Адыгэбзэр щIэблэм яIурызылъхьэ егъэджакIуэхэмрэ гъэсакIуэхэмрэ я цIэр хэIэтыкIауэ утыку кърахьэн мурадкIэ, Купсэм къызэригъэпэщащ нобэрей пшыхь къызэрымыкIуэри… — жиIащ Зуридэ.

Иужьым псалъэр хуигъэфэщащ Фондым и къызэгъэпэщакIуэ, лъэпкъым ди нэхъыжьыфI, адыгэлI щыпкъэ Аргун Олег. Абы и къэпсэлъэныгъэм лъэныкъуэ куэдкIэ зригъэубгъуащ — унагъуэм щызекIуэн хуей хабзэм, нэмысым, цIыху зэхущытыкIэхэм, адыгэм ди зыужьыныгъэм тепсэлъыхьащ, бзэр лъэпкъым зэрыIэщIэху гукъеуэми къытеувыIащ.

— Нэрыбгэ къэс ди пщэрылъщ, дяпэ итахэм къытхуагъэна фIыгъуэр тхъумэныр. Къэрал куэд зэрыдунейуэ къызэхэскIухьащ, икIи жысIэфынущ ди адыгэ хабзэхэмрэ къыддекIуэкI щэнымрэ нэхъ дахэ зыщIыпIи зэрыщымыIэр. Абы къыхэкIыу, зы къарууэ зызэщIэд­гъакъуэу дытелэжьэн хуейщ бзэр, щэнхабзэр, тхыдэр хъумэным, къыкIэлъыкIуэ щIэблэм янэтхьэсыным, — къыхигъэщащ лъэпкъым и нэхъыжьыфIым.

А лъэныкъуэмкIэ Хьэбэз районым лэжьыгъэшхуэ щезыгъэкIуэкI, Фондым и адыгэбзэ къудамэм и унафэщI Шэрджэс Расьят фIыщIэ яхуищIащ Купсэм и унафэщIым, район адми­нистрацэм и Iэтащхьэм, сыт хуэдэ и гупсысэ яримыхьэлIами, ахэр дэIэпыкъуэгъу, акъы­лэгъу къызэрыхъухэм папщIэ.

— Нобэрей махуэщIыр гъэлъэпIэныр куэд щIауэ си гум щызгъафIэ, сызыщIэхъуэпс Iуэхугъуэт. ДяпэкIи а лэжьыгъэм нэхъри щIэгъэхуэбжьауэ дызэрытелэжьэнум шэч къытесхьэ-къым. Дамэ къыстекIам хуэдэщ, утыкум къит­шэ егъэджакIуэхэр щыслъагъукIэ. АтIэ, зи цIэ къитIуа дэтхэнэ егъэджакIуэми и щIыб лэжьыгъэшхуэ къыдэлъщ, адыгэбзэр хъумэным IуэхуфIхэр хуэзылэжьщ. КъызэрымыкIуэу зы­хуэфащэ защIэщ, — жиIащ Расьят.

АдэкIи къыхигъэщащ кърихьэжьа Iуэху дахэр — этно-классхэр къэгъэщIыныр къуажэ куэдым къызэрыпащар, уеблэмэ районым и сабий IыгъыпIэхэми щаухуэну и ужь зэритыр. КъинэмыщIауэ, нэгъуэщI хэгъуэгухэми ар ща­пхъэ зэрахуэхъуар, а лэжьыгъэм нэхъ гъунэгъуу зыщагъэгъуэзэну къызэрыщIэлъэIури жиIащ.

Зэхыхьэм къеблэгъа хьэщIэхэм я къэпсэлъэныгъэм къыщыхагъэщащ районым щы­лажьэ егъэджакIуэхэр етауэ, я псэ халъхьэу я IэнатIэхэм зэрыпэрытыр, педагогическэ гуа­щIэдэкIым и ветеранхэм пщIэ зэрырагъэгъуэтыр, егъэджакIуэ щIалэгъуалэр щапхъэфIхэм­кIэ зэрагъэгушхуэр.

Мы махуэм «Адыгэ Купсэ»-м утыку къри­шащ районым адыгэбзэмрэ литературэмрэ и егъэджакIуэ нэхъыжьыфIхэр. Ахэр нобэ пен­сэм тIысыжа пэтми, еджапIэм я гъащIэр зэры­щагъэкIуар, бзэм зегъэужьыным хэлъхьэныгъэу хуащIар Фондым щыгъупщакъым. Ахэр: Шыбзыхъуэ Бэрэсбий (Малэ Зеленчук), Псэун Марие (Инжыджышхуэ), Къумыкъу Юлэ, Акъ Софье (Хьэбэз), Бетыгъуэн Сэнят (Али-Бэрдыкъуэ), Сонэ Риммэ (Жьакуэ) сымэщ.

АдэкIэ я цIэ къраIуащ Хьэбэз районым и къуажэ еджапIэхэм адыгэбзэм и зыужьыныгъэм хэлъхьэныгъэ хуэзыщI нэрыбгэ 16-м.

Ахэр: Абдокъуэ ФатIимэт (ПсэукIэ-Дахэ), Лий Майе (Куэш-Хьэблэ), ПэтI Айшэт (Бес-лъэней), Дзэгъэщтокъуэ Зуридэ (Али-Бэрдыкъуэ), Куэшбий Жаннэ (Зеикъуэ), Жу Жаннэ (Али-Бэрдыкъуэ), Туаршы Фатимэ (Хьэбэз), Мамхэгъ Залинэ (Жьакуэ), Хъату Анетэ (Мало-курганнэ), Сэит Фатимэ (ВакIуэ-Жылэ), Тамбий Анжелэ (Куэш-Хьэблэ), Сидакъ Эллэ (Хьэбэз), ЛIымаху Заретэ (Али-Бэрдыкъуэ), Абидокъуэ Тэужан (Малэ Зеленчук), сабий IыгъыпIэхэм я гъэсакIуэхэу Аслъэнхэ Земфирэрэ (Хьэбэз), Пхъэшхэ Мадинэрэ (Али-Бэрдыкъуэ).

ЕгъэджакIуэхэм къыхуащIа гулъытэм пэджэжу утыкум къыщыпсэлъащ Жьакуэ къуа­жэм адыгэбзэмрэ литературэмрэ илъэс 48-кIэ щезыгъэджа, нобэкIэ пенсэм щыс Сонэ Риммэ.

— Сызыпэрыта лэжьыгъэр апхуэдизымкIэ фIыуэ слъагъути, зэи сыхущIегъуэжакъым а лъагъуэм сызэрытехьам, ноби згъэзэжамэ, адыгэбзэм сыхуэлэжьэнрат къыхэсхынур. Адыгэбзэм и Махуэшхуэм и цIэр измыIуэу сигу идэкъым а бзэр лъагапIэм изыхьа, абы зи псэр хэлъа, ди усакIуэ гъуэзэджэ Бемырзэ Мухьэдин, абы и усэми сыкъыфхуеджэмэ си гуапэт… — гум хыхьэу усакIуэм и усэм шэщIа­уэ къеджащ Риммэ.

ЖыIэпхъэщи, махуэщI дахэкIэ районым и  егъэджакIуэхэр зыгъэгуфIа «Адыгэ Купсэ»-м зыкъыщIигъэкъуащ щэнхабзэмкIэ Унэмрэ район библиотекэм я лэжьакIуэхэмрэ. Щэнха-бзэ концертыр ягъэбжьыфIащ «Ашэмэз» къэ­факIуэ ансамблым, «Нур» сабий IыгъыпIэм и гъэсэн цIыкIухэм, уэрэджыIэ ТхьэкIумашэ Расул, къинэмыщIауэ сценэм япэу къытехьа, Расул и къуэ, уэрэджыIэ ныбжьыщIэ ТхьэкIумашэ Ренат цIыкIу.

Район библиотекэм утыку кърихьащ «Черкес хэку» газетым щегъэжьауэ адыгэбзэмкIэ къыдэкIа, тхылъ гъэщIэгъуэныщэкIэ къызэгъэпэща гъэлъэгъуэныгъэр.

АСЛЪЭНЫКЪУЭ Мадинэ