АдыгэщIыр гум щыпсэукIэ

Адыгэм къытхэкIа усакIуэ, тхакIуэ, зэдзэкIакIуэ, кинопродюсер, сценарист, документалист БЭЛАГЪЫ Любэ мазаем и 7-м къыщалъхуа махуэр егъэлъапIэ.Урысей Федерацэм гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ Iуэхузехьэ, тхакIуэхэм я Союзым хэт, Дунейпсо саугъэтхэм я Лауреат, Европэмрэ Израилымрэ я журналистхэмрэ тхакIуэхэмрэ я Дунейпсо Союзым хэт, дунейпсо кинофестивалхэм я нагъыщэ нэхъыщхьэ зэхуэмыдэхэр къэзылъэща Бэлагъы Любэ 1968 гъэм Къэбэрдей-Балъкъэрым хыхьэ Къармэхьэблэ къуажэм (Каменномост) къыщыхъуащ….

Читать далее

Дохутыр гумызагъэ

«Псом щхьэкІи псэкІэ согузавэ», — узым хигъэзыхьу медицинэм и дэІэпыкъуныгъэ хуэныкъуэ щыхъум деж, тхьэм ирещІи, дэтхэнэри зыщІэхъуэпсыр а псалъэхэр зи лэжьэкІэ гъуазэ дохутырщ. Апхуэдэращ зыхужаІар «И псалъэри хущхъуэщ» жэуэ. АтІэ, и псалъэкІи, и лэжьэкІэкІи, и зэфІэкІкІи щапхъэ зытрах дохутырхэр диІэщ, гуапэ зэрыхъущи. Нэхъ гуапэжщ къалэшхуэхэм щылажьэ ди лъэпкъэгъухэм я фІыщІэ зэхэпхыныр.Къызэредгъэжьа псалъэхэри, тхыгъэри зэхьэлІар къэралым…

Читать далее

IэщIагъэм драгъэхьэх

«Студент десант» Урысейпсо акцэм ипкъ иту Хьэбэз къуажэм дэт, Арэшыкъуэ Р. и цIэр зезыхьэ курыт еджапIэм и класс нэхъыжьхэр: е 9-нэ, е 11- нэм щеджэхэр ирагъэблэгъащ «Хьэбэз» МОВД-м и хэщIапIэм. Мы зэIущIэм и мыхьэнэ, и къалэн нэхъыщхьэу щытар хабзэхъумэ къулыкъухэм ущылэжьэным ухуеджэным пщIэрэ щIыхьрэ зэрыхэлъым ныбжьыщIэхэр щыгъэгъуэзэныр, дегъэхьэхынращ.ЗэIущIэр иригъэжьащ, ар зытеухуауэ щытынум псори щызыгъэгъуэза, зэпсэлъэныгъэр…

Читать далее

Берлин нэсащ

Хэку зауэшхуэм ТекIуэныгъэр къызэрыщытхьрэ мы гъэм илъэс 80 ирокъу. Абы ехьэлIауэ «ТекIуэныгъэм и Илъэс 80-м» рубрикэм щIэту ди лIыхъужьхэр ди газетым и напэкIуэцIхэм къыщытеддзэн едгъэжьащ. Ар пыдощэ Даур Жэхьфэр 2010 гъэм къыдигъэкIа «ЛIыхъужьыгъэм и гъуэгукIэ» и тхылъым ихуа, Сталинград хуит къэзыщIыжахэм яхэта АБИДОКЪУЭ Мухьэдин теухуа тхыгъэмкIэ. Куэш-Хьэблэ къуажэм и уэрамхэм ящыщ зым уздрикIуэм щхьэ гуэр…

Читать далее

Гъуазджэр зи Iэпэгъуу псэуа

Сэ сцIыхужым къриубыдэу ди Зеикъуэ къуажэм цIыху хьэлэмэт куэдыщэ дэсащ: Iэщыхъуэхэу, губгъуэрылажьэхэу, гъукIэхэу, пхъащIэхэу, егъэджакIуэхэу. А зэманым ахэрат цIыхухъу IэщIагъэу къуажэдэсхэр зэпхар. Ауэ къуажэдэсхэм нэхъ ягъэщIагъуэу щытащ зы щIалэ. ЩIагъэщIагъуэри абы къыхиха и IэщIагъэрат. Ар актёру Черкесск драмтеатрым лажьэу щIидзат. ЯпэхункIэ а щIалэм и лэжьыгъэр цIыхухэми яфIэмыкъабылу щытащ. ЖаIэт: «А IэщIагъэм унагъуэ ирибгъэпсэуфыну тIэ?» Сытми…

Читать далее

СТАЛИНГРАД зэхэуэр — илъэс 82-рэ щрикъуам

Къэрэшей-Черкесым и Iэтащхьэ Темрезов Рэшид республикэм щыпсэухэм къахъуэхъуащ Сталинград зэхэуэм нэмыцэ-фашистыдзэхэр зэрызэхакъутэрэ илъэс 82-рэ зэрырикъуамкIэ. «Нобэ догъэлъапIэ Урысейм и зауэлI щIыхьым и Махуэр — Сталинград зэхэуэм нэмыцэ-фашистыдзэхэр зэрызэхакъутэрэ илъэс 82-рэ зэрырикъуар. Хэку зауэшхуэм и тхыдэм и къэхъугъэ нэхъыщхьэ дыдэхэм ящыщ зыр нацизмым драгъэкIуэкI бэнэныгъэм и зэпыгъэзапIэ хъуащ. Дунейпсо тхыдэм и лъыгъажэ нэхъ инрэ кIыхьрэу щыта…

Читать далее

Ди тхыдэжь IуэрыIуатэм и фэеплъ телъыджэхэр

(СэнщIыгу Пщыгъуэжьым и хъыбархэм къагъэуш гупсысэхэр) Зэзэмызэ дыдэ дызыхуэзэ телъыджэу къэлъытапхъэщ 1972 гъэм ГъукIэкъул Мухьэмэд итхыжа пасэрей уэрэдыжьхэмрэ абыхэм яхьэлIа хъыбархэмрэ. Илъэс 40-м щIигъукIэ ахэр хэIущIыIуншэу щIыщылъа щхьэусыгъуэм и гугъу тщIынкъым — зэ пIэщIэхур къэщтэжыгъуейкъэ. Ауэ абыхэм дзыхь яхуэпщI хъуну пIэрэ? Иджырей IуэрыIуэтэджхэм къызэрагъэувым хуэдэу, зи гугъу тщIы хъыбархэр аутентикыу, е аутентичнэу – щыпкъэу, пэжу…

Читать далее

Зызыхъумэжыфым уебгъэрыкIуэфынукъым

ХъыбарегъащIэ-телекоммуникацэхэр къэзыгъэщхьэпэурэ щIэпхъаджагъэ зылэжьхэм бэнэныгъэ ядегъэкIуэкIыным мыхьэнэшхуэ иримыту къанэкъым Къэрэшей-Черкес Республикэм къэралкIуэцI IуэхухэмкIэ и Министерствэм. КиберщIэпхъаджагъэхэр, телефон къэгъэпцIэныгъэхэр кIуэ пэтми куэд мэхъури, хабзэхъумэ къулыкъухэм я нэIэ щIагъэкIкъым зэран къэзыхь программэхэр хэIущIыIу зыщIхэмрэ цIыхум и щэхухэр къэзыутIэсхъхэмрэ, абы къыхэкIыуи, ену я щIэныгъэм хагъахъуэ, технологиефIхэр къагъэIэрыхуэ. — Телефон гъэпцIакIуэхэм нобэ дызрагъэувэ щытыкIэ шынагъуэхэм дагъэтхьэусыхапэ. ЩIэпхъаджащІэхэр махуэ къэси…

Читать далее

Зэманым декIур лIыфIщ

Мы махуэхэм и ныбжьыр илъэси 125-рэ ирикъунут щIэблэ куэдым егъэджа-кIуэ, унэтIакIуэ нэс яхуэхъуа, Хэку зауэшхуэм и ветеран АМИРОКЪУЭ Хьэсин Мурат и къуэр къызэралъхурэ. Ар — зи гуащIэрэ пщIэнтIэпсрэкIэ псэу, пщIэрэ нэмысрэ зэрылъ къызэрыкIуэ унагъуэм къихъухьащ. 1900 гъэм дунейм къытехьа Амирокъуэр Зеикъуэкъуажэдэсхэм фIыкIэ я гум къинащ. Ар зыцIыхуу щытахэм зэрыжаIэжымкIэ, Хьэсин гу къабзэ, псэ хьэлэлзыхэлът, ткIийт,…

Читать далее

ЛIыхъужьхэмкIэ къулей къуажэ цIыкIу

ЩIышылэм и 22-м Хьэбэз районым хыхьэ Ботэщей къуажэм дэт, Совет Союзым иЛIыхъужь Хьэбэч Умар и цIэр зезыхьэ курыт еджапIэм и пэшышхуэм «Героями нерождаются, героями становятся» лIыхъужьыгъэм и дерсыр щрагъэкIуэкIащ. Сабийхэм хэкупсэ уэрэдхэр жаIащ, усэхэм къеджащ, къызэгъэпэщакIуэхэм ягъэ-хьэзыра теплъэгъуэхэм я фIыщIэкIэ Хэкур хъумэным къикIыр еджакIуэ цIыкIухэмзыхрагъэщIащ. 2022 гъэм мазаем и 24-м Урысей Федерацэм Украинэм деж зауэ…

Читать далее