Видеоподкаст/Бзэр псэу?/

Псоми ди зэхуэдэ гукъеуэщадыгэбзэм и Iуэхур. Динобэрей лэжьыгъэращ зэлъытар бзэр къызэрызэтенэнур, армыхъумэ дызэхуэтхьэусыхэкӏэ ӏуэхур кӏуэтэнукъым. Щӏалэгъуалэм сыт хуэдэ еплъыкӏэ бзэм хуиӏэр? Фи пащхьэ идолъхьэ ди зэпсэлъэныгъэр. Хэгъуэгу щӏалэгъуалэ Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ Къантемыр Арсен. Журналистыр Гъукӏэкъул-Чырбыж Иринэщ. Зэпсэлъэныгъэр убгъуауэ къитлъхьэжынущ сайтым.

Читать далее

Нэпсылъэ нэпкъ

Адыгэ хэкужьым и тхыдэ Iыхьэхэр гъунэншэщ. ГъащIэр гущIэгъуншэщи, зэгуэрым тенджыз ФIыцIэм и гъунэр зыуфэбгъуу щыта лъэпкъышхуэм къыщIэнэжар зы Iэбжьыб къудейщ. Адыгэм и тхыдэри, хъыбарыжьхэри езы лъэпкъым хуэдэу ипхъыхьа хъуащ, иныкъуэхэри зэман уахътыншэм хэшыпсыхьыжащ, адрейхэри хъыбар пытхъахуэурэ къэнэжащ. Ущыхуэзи мэхъу адыгэхэр здэпсэуа щIыпIэм адыгэцIэ зэрамыхьэжу, ауэ лъэпкъым а щIыпIэм триухуа хъыбар теплъэгъуэхэр къэнэжауэ, цIыхухэм яIурылъу. Апхуэдэ…

Читать далее

Фэеплъыр ужьыхкъым

КАВКАЗ ЗАУЭР зэриухрэ илъэси 161-рэ щрикъум ехьэлІа фэеплъ дауэдапщэхэр накъыгъэм (майм) и 20-м щIидзащ. Iуэхугъуэхэр щрагъэжьащ адыгэхэр куэду зыщыпсэу Хьэбэз, Адыгэ-Хьэблэ районхэм. Абыхэм хэтащ власть къулыкъущIэхэр, жылагъуэ Iуэхузехьэхэр, щэнхабзэм и лэжьакІуэхэр, егъэджакІуэхэр, еджакІуэхэр, хэкупсэ-лъэпкъыпсэхэр. Хьэбэз къуажэм щегъэжьауэ Али-Бэрдыкъуэ щыІэ мемориал комплексым нэс пхъакъуэ зыIыгъ гупышхуэ ирикІуащ. Фэеплъ мывэхэм дыуэ щащІынри, я щхьэ щагъэщхъынри, Іуащхьэм дэкІынри,…

Читать далее

Хэкум и щыжакIуэр — лIыхъужьщ

ФIЫМИ, IЕЙМИ укъыздалъхуа, узыщыпсэу къэралым, уи лъэпкъым я тхыдэр къыпщIэхъуэ щIэблэм ебгъэцIыхупхъэщ. Уи блэкIар умыщIэу къэкIуэни уиIэнукъым зэрыжаIэу, ди къэралым и къекIуэкIыкIар дэтхэнэми IупщIу и нэгу щIэдгъэтмэ, ар мыхъумыщIагъэу щыта — апхуэдэр къытемыгъэзэжыным, IуэхугъуэфI зэрахьа — абы и щапхъэм ирикIуэным дэтхэнэри хущIэкъунущ. Нобэ зи гугъу тщIыну Iуэхугъуэр зэхьэлIар Кавказ туземнэ шууей дивизием хэта лIыхъужьщ. Абы…

Читать далее

Жьыщхьэ махуэу псэуа Темыркъан

Хъумэрэ (Абыкъухьэблэ) къуажэжьым и жьантIэр зылъысауэ, пщIэшхуэ зыхуащIу XX лIыщIыгъуэм ипэхэм псэуащ нэхъыжьыфI ТЕМЫР Темыркъан Хьэтыжь и къуэр. Мы дадэм къикIуа гъащIэ гъуэгум и зы кIапи къэзубыду хуэфэщэн псалъэ хужызмыIэфынкIэ хъунт, абы и къуэрылъху Умар зымахуэ сыкъилъыхъуэу, ТекIуэныгъэ Иныр илъэс 30 зэрырикъуар хъумэрэдэсхэм зэрагъэлъэпIар иту къигъуэтыжа сурэтыр къысIэригъыхьэн щхьэкIэ зыкъысIуимыгъэщIамэ. Си гуапэ хъуащ Умар ди…

Читать далее

Бзэр зыIэщIэхуа лъэпкъ

Убыххэм я Хэкур зэрафIэкIуэдам теухуауэ 1974 гъэм къыдэкIауэ щыта «ЖылакIэ» тхыдэ романыр (Шинкубэ Бэгърат и IэдакъэщIэкIыр) нобэр къыздэсым тхылъ нэхъ цIэрыIуэ дыдэхэм ящыщщ. Лэжьыгъэр зэрытхам теухуауэ Iуэхугъуибл къыхагъэщхьэхукIри, ахэр мы тхыгъэм къыщытхьынщ. Убыххэр адыгэ-абхъаз лъэпкъхэм ящыщщ, 1864 гъэ пщIондэ Сочэ псыхъуэм и Iэгъуэблагъэм щыпсэуауэ. Лъэпкъым я зэкъуэтыныгъэмрэ дзэ Iуэхухэр зэгъусэу IэкIуэлъакIуэу яубзыхуу зэрыщытамрэ я фIыгъэкIэ,…

Читать далее

Лъэпкъ щIэжым и джэ макъ

ЛIэужьыр бжьиблкIэ мауэ, жеIэ адыгэ псалъэжьым. Гувэми щIэхми, цIыхур и блэкIам щыхуеплъэкIыж, и лъабжьэхэр къыщитIэщIыж, къызыхэкIар къыщилъыхъуэж зы лъэхъэнэ и гъащIэм къыхохуэ. Бэчыжь Лейла шэрыуэу зэрыжиIащи, лъэпкъ щIэжым и джэ макъ къыпхыIукIращ, цIыхур щтэIэщтаблэ щищIыж къыхэкIыу, апхуэдэ «хъуаскIэхэр» къызэпхезыгъэдзыр. ЩIэныгъэлэжьым зи гугъу ищIа джэ макъыр къызыпхыIукI тхакIуэхэр щымащIэкъым Тырку щIыналъэм, абыхэм адыгэу залъытэжми, къуэпскIэ адыгэм…

Читать далее

Накъыгъэм и 21-м — илъэс 161-рэ ирикъуащ Кавказ зауэжьыр зэриухрэ

ИЛЪЭС КЪЭС, накъыгъэм и 21-м дуней псом адыгэу тетым дигу къыдогъэкIыж Кавказ зауэм хэкIуэдахэр. Илъэси 101-кIэ екIуэкIа зауэжьым адыгэ лъэпкъым къриха лейр гуащIэу зэрыщытар ноби зыхыдощIэ, ар узу ди гум илъщ. Пэжщ, илъэси 161-рэ мэхъу а зауэр зэриухрэ, ауэ кIыжыркъым а уIэгъэр. Сыту жыпIэмэ, и Iэужьыр гъэзэкIуэжыгъуейщ — адыгэр дунейм текъухьа хъуащ. Лъэпкъым и Iыхьэ…

Читать далее

«Дяужь къинэнухэм къахуэнэу…»

Черкесск къалэм дэт щэнхабзэмкIэ Унэм и пащхьэм «Кавказ зауэм хэкIуэдахэм я фэеплъу» жэуэ тедзауэ ит домбеякъ сыныр гъэхьэзырынымрэ гъэувынымрэ мылъкушхуи гуащIэ мымащIи ирахьэлIащ ар зыхуагъэувахэм я щылъху иджырей адыгэхэм. Псом хуэмыдэу, а Iуэхум илъэс зыбжанэкIэ пылъащ Хъумэрэ къуажэм щыщ жылагъуэ Iуэхузехьэ, фэеплъ сыным и проектыр зыщIа КУЭБЛ СулътIан Кърым и къуэр. 2017 гъэм къызэIуаха фэеплъ…

Читать далее

Дызэкъуэзыгъэувэ ди нып удзыфэ!

Ижь-ижьыж лъандэрэ адыгэ лъэпкъым «Хасэ» жыхуэтIэ Iэмалыр къыдогъуэгурыкIуэ. Нобэ лъэпкъыр зэбгрыдзауэ зэрыпсэум къыхэкIыу, апхуэдэ Хасэхэр адыгэхэр здэпсэу щIыпIэ псоми щыIэщ. Уеблэмэ ахэр нэхъыжь нэхъыщIэкIи гуэшауэ урохьэлIэ. Апхуэдэщ КъэрэшейЧеркес Республикэри. Абы нэхъ ныбжь зиIэхэр зыхэт Хасэм къинэмыщIауэ, ныбжьыщIэхэр зэкIуалIэ «ЩIалэгъуалэ Адыгэ Хасэ» жылагъуэ зэщIэхъееныгъэри щыIэщ. Ар илъэс 19 хъуауэ лъэпкъым и щэнхабзэр, хабзэхэр хъумэным и ужь…

Читать далее