2023 гъэм и гъатхэм Хьэбэз къуажэм дэт, Арэшыкъуэ Р. и цIэр зезыхьэ курыт еджапІэм зэгъэзэхуэ-жыныгъэхэр щрагъэжьащ. 1975 гъэм яухуа, дяпэгъэ лІыщІыгъуэ ныкъуэ ныбжьыр зыгъэлъэпІэну мы къуажэ еджапІэм илъэс къэси зэгъэзэхуэжыныгъэ, лэнтекІэнхэр щызэпымыуами, мыпхуэдэ лэжьыгъэшхуэ къыщагъэхъеятэкъым. Езыри, еджапІэм и къару закъуэкІэ хузэфІэкІынутэкъым.
Нобэ еджапІэм къыпхуэмыцІыхужыну зихъуэжащ. Къыхэгъэщыпхъэ-щи, пІалъэ кІэщІым къриубыдэу зэфІаха лэжьыгъэм фІагъ лъагэ иІэщ, УФ-м и Президентым и лІыкІуэу КъЧР-м щыІэм и къуэдзэ Надыкто Владимиррэ КъЧР-м и Правительствэм и тхьэмадэ Аргун Муратрэ «Лэ-жьакIуэ гупым» и пашэу еджапІэр къыщаплъыхьам къызэрыхагъэщащи.— ФІыщІэ яхудощІ курыт щІэнгъуазэр, курыт еджапІэхэр къызэгъэпэщыным, зэгъэзэхуэжыным, ухуэным гулъытэ хэха хуащІу, къэрал программэхэр хуэзыгъэлажьэ УФ-м и Президентми, КъЧР-м и Іэтащхьэми, еджапІэр техникэ, оборудованэ я лъэныкъуэкІэ къызэдгъэпэщынымкІэ щІэгъэкъуэнышхуэ къытхуэхъу егъэджэныгъэмкІэ Министерствэми, — къыддогуашэ еджапІэм и унафэщІ Хъу-псырокъуэ Иринэ.
Чырбыж псэуалъэшхуэу щыта еджапІэр къыпхуэмыцІыхужыну и теп-лъэкІи, и фэкІи зихъуэжащ, блынхэм ухуэныгъэм и иужьрей Іэмал къулейхэмкІэ елэжьащи.
ЕджапІэ кІуэцІыр къыщІедзэ бэдолэшхуэмкІэ. Абы фэ къытрагъэуэ-жащ. Лъэгуми фІыуэ елэжьащ. Уе-блэмэ, дизайнер хагъэлэжьыхьащ мы Іуэхум. АтІэ, япэу еджапІэм щІыхьэр зыІуплъэр мы пэш инращ.
ЕджапІэм и унафэщІыр хуабжьу щогуфІыкІ икІи иригушхуэу къыхегъэщ класс къэскІэ «бактерициднэ» лампІышхуэхэмкІэ къызэрызэгъэпэщар. Уеблэмэ, спортзалми апхуэдэ щІагъэуващ. ЖыІэпхъэщи, езы спорт-залри иджы тегъэпсыхьа хъуащ зэхьэзэхуэшхуэхэм, физкультурэ дерсхэм.
ЕджапІэр къызэгъэпэщащ логопед, психологие, цифровой зыужьыныгъэм тегъэпсыхьа, дерс къэскІэ тыншу здрагъэкІуэкІыфыну класс щхьэхуэхэмкІэ. Ахэри техникэ, оборудованэ я лъэныкъуэкІэ къулейщ. ИІэщ еджапІэм «регулируемые парты» еджакІуэ тIысыпІэ хъарзынэхэри. ИкъукІэ дэгъуэу къызэрагъэпэщащ ОВЗ зиІэ сабийхэм яхуэлэжьэну пэшри.
ЕджапІэм иІэщ тІысыпІи 120-рэ хъу шхапІэшхуэ. ЕджакІуэ 360-рэ пщІэншэу ерыскъы пщтыркІэ махуэ къэс абдеж щагъашхэ. Ауэ езы ІуэхущІапІэр икъукІэ гулъытэ хуэныкъуэт. ФІыуэ зэлэжьа шхапІэм иджы щІэтщ них зиIэ хьэкушхуэ, щІыІэлъитІ, уеблэмэ хьэкъущыкъутхьэщІ техникэ. ЛэжьакІуэхэм зэнагъэс электричествэ, шынагъуэншагъэ лъэныкъуэхэр.
СыткІэ нэр темыплъызэнрэ, ущымыгуфІыкІынрэ актовэ пэшым. Абы и утыкум зэ техьэгъуэу классиплІ техуэнущ.
— Ди еджапІэр щэнхабзэ, гъуазджэ я лъэныкъуэкІэ щапхъэгъэлъагъуэщ, къафэ театр гупхэр диІэщ, я зыкъэгъэлъэгъуэныгъэ, утыку ихьэгъуэ къэс бжьыпэхэр къахьу, еджапІэм и щІыхьым пащэу. «Унагъуэм и Илъэс»-р къызэІутхкІэрэ, ди зыкъэгъэлъэгъуапІэ утыкури къызэІутхын ди мурадщ. Гугъу дехьащ апхуэдэ утыку зэрыдимыІэм къыхэкІыу, ауэ иджы тІуэтэжынущ, ди сабий зэчиифІэ, жан цІыкІухэм нэхъри заужьынущ, — и гуапэу къыхегъэщ унафэщIым.
Мы еджапІэм щІыхьэпІитІ иІэщ. Нэхъыщхьэр къызэрагъэпэщащ хъумакІуэхэр здэплъырыну щІыпІэхэмкІэ.
— ЕджапІэр инщ, еджакІуэ куэд къокІуалІэ, шынагъуэншагъэм уемыгу-псысыну Іэмал иІэкъым. Иджы плъы-рыпІитІ диІэнущ, плъырхэр жэщми, махуэми лэжьэнущ. Турникет дгъэувынущ, сигнализацэкІэ дыхьэпІэ- дэкІыпІэр зэщІэдузэдэнущ, — къыщIегъу еджапІэм и унафэщІым.
ЕджакІуэ 1200-м ятегъэпсыхьа еджапІэм еджакІуэ 750-рэ къызэщІеубыдэ. Абыхэм дяпэкІэ яхуэлэжьэнущ техникэкІи, оборудованэкІи къызыхуэтыншэу къызэрагъэпэща класс 45-рэ.
— ЕджапІэм и бжэхэр щызэІутхыжынум дытемыпыІэжу псори дыпоплъэ: егъэджакІуэхэри, еджакІуэхэри, анэ-адэхэри. Іуэхуу къэнэжар мащІэщ, ахэр зэнагъэсыж лэжьакІуэ-подрядчикхэм. Абыхэм къыддаІэта лэжьыгъэшхуэм папщІэ фІыщІэ яхузощІ егъэджакІуэ гупым къыдбгъэдэкІыу.
Іуэхухэр здынэсам, я классхэм ягъуэта теплъэ дахэм махуэкІэ къакІуэурэ зыщызыгъэгъуазэ еджакІуэхэри, балигъхэри дызэрыщыгуфІыкІынщи, куэд къэнэжакъым дыщызэхыхьэжынум. Псори аргуэру дыщызэхуэсыжынущ фІыщэу тлъагъу, иджы нэхъри ди гуи ди пси зыкІэрыпщІа ди еджапІэм, — жеІэ Хъупсырокъуэ Иринэ.
УнафэщІым и псалъэхэм къадэкІуэу дигу къокІ бард Митяев Олег и уэрэдым хэт сатырхэр: «Сыту фІыщэ псори мыбдеж нобэ дызэрызэхуэсар!» — «Как здорово, что все мы здесь сегодня собрались!».
ЗэдыжамыІэми, тхьэм ирещІи, хэти игу къэкІыну къыщІэкІынщ ар, еджапІэм щызэхуэзэжмэ. Ирехъу ар еджапІэм и гъащІэщІэм, лъэбакъуэщІэм, зыхуэкІуэ лІыщІыгъуэ ныкъуэ ныбжь уардэм я нагъыщэ угъурлы!
ТУАРШЫ Ирэ
