ЩIэмрэ фIымрэ зэдагъэхъуу

Егъэджэныгъэ семинарым къикIыу

 «Школа минпросвещения: траектория движения» зи фIэщыгъэцIэ республикэ семинар щекIуэкIащ Зеикъуэ курыт еджапIэм. Абы къришэлIащ егъэджэныгъэ бэзыр егъэфIэкIуэным телажьэ егъэджакIуэхэр, еджапIэ унафэщIхэр, абыхэм я къуэдзэхэр.

Республикэм и еджапIэ къэс къикIа егъэджакIуэхэр гуапэу кърагъэблэгъащ Хьэбэз район администрацэм и Iэтащхьэм и къуэдзэ Унэжь Олег, районым егъэджэныгъэ къудамэм и унафэщI Сидакъ Жаннэ, Зеикъуэ къуажэ администрацэм и Iэтащхьэ Зэубыд Рустам, курыт еджапIэм и унафэщI Уэрзэлы Ларисэ сымэ.

«Школа минпросвещения» проектым нэхъ убгъуауэ къытепсэлъыхьащ КъЧРИПКРОМ и ЦНППМ-м (центр непрерывного профессионального педагогического мастерства) и унафэщIым и къуэдзэ Кипкеевэ Земфирэ.

Абы къыхигъэщащ егъэджэныгъэмкIэ Министерствэм къызэригъэпэща проект нэхъ пэрытхэм ар зэращыщыр, республикэм и еджапIэхэм абы ипкъ иту лэжьыгъэшхуэ зэрыщекIуэкIым.

 — Мы проектыр нэхъыбэу зыхуэунэтIар егъэджэныгъэм щIыгъуу щIэнгъуазэ лэжьыгъэр еджакIуэхэм ядегъэкIуэкIынращ. Абыхэм ябгъэдэлъ зэчийм зегъэужьыным, къайхъулIэ, нэхъ яфIэфI лъэныкъуэхэм елъытауэ егъэджэныгъэр къахузэгъэпэщыным, тегъэлэжьэным, тегъэгушхуэным ар хуэунэтIащ. Семинарым хэтынухэм лэжьыгъэ купщIафIэкIэ сывохъуэхъу, абы и къызэгъэпэщакIуэхэми гуапэу дыкъызэревгъэблэгъамкIэ фIыщIэ фхудощI, — жиIащ IэщIагъэрылажьэм.

Къыхэгъэщыпхъэщ Зеикъуэ курыт еджапIэр а проектым куэд щIауэ зэрырилажьэр, лъэныкъуэ куэдкIи ехъулIэныгъэфIхэр къызэрилъэщыр.

Абы купщIафIэу къытепсэлъыхьащ еджапIэм и унафэщIыр:

 —  Дополнительнэ егъэджэныгъэм къызэщIиубыдэ лъэныкъуэгъазэхэр къыхэдгъыхьащ ди махуэкъэс лэжьыгъэм. Ахэр псори зэпхауэ зэдыдогъэлажьэ, зэдыдогъэхъу,  егъэджэныгъэ Iэмалри, творчествэри, социальнэ IуэхущIафэхэри. Апхуэдэ лэжьыгъэм къыпэкIуэр нобэ фэдгъэлъагъунущ: сабийхэм я творчествэри – къэфэныр, уэрэд жыIэныр, щIэныгъэ кружокхэм я лэжьыгъэр, «юные инспектора движения», «турист», «юнармейцы» гупхэм я IуэхущIафэхэр, спортым ди ехъулIэныгъэхэр, ди къэхутакIуэхэм я гуащIэр, нэгъуэщI куэди.  Ди сабийхэм езыхэм къайхъулIэ лъэныкъуэгъазэхэр къыхахыжауэ заужь, ар яхузэфIэкIынымкIэ лъэкIыныгъэ дэ ядот, — жиIащ Ларисэ.

Семинарым къекIуэлIахэр гупитIу яугуэшащ. Пэш щхьэхуэхэм щекIуэкI дерсхэм, мастер классхэм, зэпсэлъапIэ утхэм, Iэнэ хъурейхэм ахэр хэтащ.

Практикэ лэжьыгъэ куэд къыщагъэлъэгъуащ семинарым.  Псалъэм и жыIэгъуэкIэ, биологиемкIэ сабийхэм ирагъэкIуэкIа къэхутэныгъэхэр, психологие гъэунэхуныгъэ Iэмал-джэгукIэхэр, программирование, нэгъуэщIхэри.

Иужьрейм нэхъ дыкъытеувыIэнщи, къекIуэлIахэм хуабжьу ягъэщIэгъуащ сабийхэм технологиещIэхэм, программэхэм зэрыхащIыкIыр, губзыгъэу абы зэрытелажьэр, гъэнэхуауэ ар къызэраIуэтэфыр. Информатикэм, инновацэ бгъэдыхьэкIэм хуэIэкIуэлъакIуэ еджакIуэхэм езыхэм къагупсыса программэхэм къеблэгъахэр щагъэгъуэзащ. Абы и мыхьэнэм, ар зэрызэхагъувам, абы и лэжьэкIэм къахутепсэлъыхьыжащ, упщIэхэм я жэуапи ятыжащ. Уеблэмэ программэр зыфIэгъэщIэгъуэна егъэджакIуэхэм апхуэдэ зэхрагъэгъуващ.

Семинарым и егъэджэныгъэ Iыхьэм иужькIэ егъэджакIуэхэр ирагъэблэгъащ актовэ пэшышхуэм.  Концерт программэ дахэмкIэ къызэщIакъуэжащ еджапIэм щекIуэкI «Школа минпросвещение» проектым и лэжьыгъэр.

АтIэ, утыкум кърахьащ хэкупсагъэ, спорт, щIыуэпс, гъэсэныгъэ, творческэ зыужьыныгъэ лъэныкъуэхэмкIэ щекIуэкI лэжьыгъэр.  ЕджапIэм и егъэджакIуэ-уэрэджыIэхэр, и къэфакIуэ ансамблыр, отрядхэр, спортым хуэIэкIуэлъакIуэ ныбжьыщIэ цIыкIухэр, щIыуэпсым тегузэвыхьхэр…  

ЩIэщыгъуэ дыдэ ящыхъуауэ егъэджакIуэхэр зы пэшым щIыхьэмэ, адрей дерсхэм хэплъэурэ семинарыр хуабжьу жыджэру, яфIэщIэщыгъуэу ирагъэкIуэкIащ. Иужьрейуэ ялъэгъуа концертым нэхъри гукъыдэж къаритауэ хьэщIэхэр семинарыр зэрекIуэкIар къапщытэжащ. ХэIэтыкIауэ, щытхъурэ, гуапэ псалъэкIэрэ гъэнщIауэ къытепсэлъыхьыжащ ялъэгъуа, зэхахам.  Дэтхэнэми езым гу зылъитам, щIэщыгъуэу щыхъуам къытеувыIащ.

Районым и егъэджэныгъэ къудамэм и пашэ Сидакъ Жаннэ фIыщIэ хуищIащ семинарыр къызэзыгъэпэща еджапIэм и унафэщIым, егъэджакIуэ гупым, еджакIуэхэм. Утыку кърахьа лэжьыгъэр хуабжьу щIэщыгъуэу, купщIафIэу, къызэрымыкIуэу зэнэгъэсауэ зэрекIуэкIар къыхигъэщащ.

КъЧР-м егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмрэкIэ министерствэм и чэнджэщакIуэ Копалкинэ Юлия псом я гупсысэр къызэщIикъуэжащ и къэпсэлъэныгъэм:

—  Урысейм и Министр Кравцов Сергей куэд мыщIауэ жиIащ: «Ди егъэджэныгъэм къыхэдгъыхьэжащ совет зэманым нэхъыфIу иIар».

Нобэ Зеикъуэ еджапIэм щытлъэгъуащ а псалъэхэм щыхьэт техъуэ куэд. А зэманым фIыгъуэу иIар нобэ нэIурыт тщыхъуащ. Узыгъэгушхуэщ дэнэ щIыпIэ сабийхэр къыщымыхъуами, къалэми, къуажэ цIыкIуми – псоми еджэныгъэмкIэ зэхуэдэ лъэкIыныгъэ ягъуэт, дерсхэм къинэмыщIауэ, лъэныкъуэ куэдкIэ зыужьыгъэрэ щIэныгъэрэ зыIэрагъэхьэф. Си фIэщ мэхъу къеблэгъа егъэджакIуэ къэс семинарым фIы къыхихауэ зэрекIуэлIэжынур, ар и лэжьыгъэм зэрыхигъэхьэнур, — жиIащ абы.

АСЛЪЭНЫКЪУЭ Мадинэ