ЩIэблэ гурыхуэкIэ дехъулIащ

Зеикъуэ къуажэ курыт еджапІэм утетхыхьыныр гугъущ икІи тыншщ. Гугъущ, сыту жыпІэмэ гулъытэншэу къэбгъанэ мыхъун ІуэхущІафэ гъэщІэгъуэну еджапІэм щызекІуэр гъунэжщ. А щхьэусыгъуэ дыдэм къыхэкІыу тыншщ, узытетхыхьынымрэ щІэджыкІакІуэм щапхъэ хуэпщІынымрэ ущІылъыхъуэн щымыІэу, псори ящыбогъуэтри. А псори къыпокІуэ еджапІэм и унафэщІ Уэрзэлы Ларисэ и унафэ, и унэтІыныгъэ тэрэзым, абы дэзыщтэ, зи ІэщІагъэм хуэгъэщІа егъэджакІуэ гуп гуащІафІэм, икІэм-икІэжым — еджакІуэ губзыгъэхэм я зэдэлэжьэныгъэм, гуащІэдэкІ зэгурыІуэныгъэ щытыкІэ узыншэм.

Къэрал дерсхэм къинэмыщІауэ, мы еджапІэм щеджэхэр я егъэджакІуэхэм я нэІэм щІэту, зэхьэзэхуэ, проект, программэ гъэщІэгъуэн куэдым хэтщ икІи бжьыпэхэр къыщахь зэпыт. Апхуэдэ зым дыкъытеувыІэну дыхуейт.
Къумыкъу Маридэрэ Зэубыд Светэрэ зи пашэ еджакІуэ гупыр мы зэманым толажьэ «Классная страна» Лъэпкъыбэ программэм. Абы и мыхьэнэри и купщІэри щІыуэпсыр хъумэн, дыкъэзыухъуреихь дунейм цІыхубэ гулъытэр къыхуеджэнращ, а псоми къадэкІуэу — щІэблэм щІыуэпс щІэнгъуазэ гъэсэныгъэр зыхегъэлъхьэнращ.
Программэм хэтыну командэхэм (дыдейхэри хьэщІэхэри) щхьэж езым и лэжьыгъэ Іыхьэ иІэжу, зэхьэзэхуэнухэщ. Командэхэр хэтынущ квест зэхуэмыдэхэм, волонтёр акцэхэм, интерактивнэ Іуэхугъуэхэм, туризмэм и унэтІыныгъэ гъэщІэгъуэнхэм щыгъуэзэнущ, щІыуэпсым теухуауэ езыхэм къагъэщІа проектхэр утыкум кърахьэнурэ, ахэр пхагъэкІыным телэжьэнущ. А псори щхьэпэнущ еджакІуэхэм дяпэкІэ къыхахыну ІэщІагъэр, зыхуеджэнур зыхуаубзыхужыным, щІэблэм хэкупсэ-лъэпкъыпсэ гъэсэныгъэ зыхегъэлъхьэным.
Абы щІэгъэкъуэнрэ гъуэгуэгъурэ хуохъу «БРИКС» Лъэпкъыбэ еджапІэр.
Абы и купщІэм дыщегъэгъуазэ Зэубыд Светэ.
— Къытхуеблэгъэнущ Москваи, нэгъуэщІ хэгъуэгухэми къикІыну балигъхэр, егъэджакІуэхэр, еджакІуэхэр. Ди «ЩІыуэпс зекІуэ»-м къриубыдэу, абы хэтынухэр щыдгъэгъуэзэнущ хэгъуэгум и щытыкІэхэм. ДыщыІэнущ ди Мадинэреспубликэм и ІуэхущІапІэ нэхъ инхэм: Черкесск къалэм дэт «Лактандия» гъэшхэкІ заводым, Али-Бэрдыкъуэ и Iэхэлъахэм щыІэ Хьэбэз жыпсыщІ заводым, Карачаевск къалэм псыIэфI къыдэзыгъэкI заводым, «Южнэ» теплицэхэм, Тебэрды къуэдмэзым… Ди хьэщІэхэм ядгъэлъагъунущ ди щІыпІэ дахэхэр, дакъыхутепсэлъыхьынущ ди хэгъуэгум щылажьэ заводхэм, ІуэхущІапІэхэм щІыуэпсым зэран къыхуамыхьын и лъэныкъуэкІэ зэрахьэ Іэмалхэм, — къыхегъэщ егъэджакІуэм.
Программэм хэт еджакІуэ жыджэрхэм зэфІах Іуэхухэр мащІэкъым икІи дыхуейщ я цІэ зырызу итІуэну. Ахэр: е 9-нэ классым щеджэ ХьэпэнцІыв Іэмир, Къардэн Самия (е 8-нэ класс), Аслъэнхэ Данэ (е 9-нэ класс), Къэзэнокъуэ Белэ (е 10-нэ класс), Къэрэшей Алеся (е 8-нэ класс).
— Ди егъэджакІуэхэр ди унэтІакІуэу хэгъуэгум и щІыуэпсыр додж, дымыцІыхуа куэд къыдохутэ. Мы программэми, нэгъуэщІхэми дызэрыхэтрэ дунейм и щэху куэд нахуэ зыхуэт щІащ икІи апхуэдэ щытыкІэм дыдимыхьэхкІэ, нэхъыбэж къэтхутэным дыхуимыгъэпабгъэкІэ къанэкъым. Мызыгъуэгуми, Іэмал имыІэу, япэ увыпІэр къэтхьыным дыхущІэкъунущ, —жаІэ еджакІуэхэм.
Сыт хуэдэ Іуэхушхуэри Іуэху цІыкІу-цІыкІуу зэхэтщ икІи дэтхэнэ Іыхьэми жэуаплыгъэкІэ, гулъытэкІэ цІыхур зэрыбгъэдыхьэм елъытащ иІэну къыпэкІуэныгъэри. Ар хьэкъыу зыхащІэкІэрэ, Зеикъуэ курыт еджапІэм и лІыкІуэ еджакІуэ, егъэджакІуэ гупыр сыт и лъэныкъуэкІи тегъэчынауэ толажьэ программэм: ягъэхьэзыращ абы зэрыхэтыну «Классная страна» зытетха футболкэхэр, бейджикхэр, тхылъ-гъуэгугъэлъагъуэхэр.
Мыпхуэдэ щІэблэ узыншэ, гурыхуэ зиІэ жылагъуэр ехъулІащ, пэж дыдэу. Шэч къытетхьэкъым: апхуэдизу Іуэхум елІалІэ гупым текІуэныгъэр я Іэрылъхьэнущ, абыкІи дахуохъуахъуэ!
ТУАРШЫ Ирэ