республиканская общественно-политическая газета на черкесском языке
Фи пащхьэ къитлъхьэ тхыгъэм ипэ къихуэу, фIыщIэ псалъэ хуэдгъэфэщэну дыхуейщ Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщ Багъ Марьям. Ар адыгэбзэмкIэ зэрыегъэджакIуэм къыщымынэу, лъэпкъым ехьэлIа сыт хуэдэ лъэныкъуэми хуэнэхъуеиншэ, хуэгумахэ-хуэпсэкъабзэ адыгэ бзылъхугъэщ. И гуащIи, и зэмани, и пси емыблэжу пылъщ IуэрыIуатэр зэхуэхьэсыным, бзэр джыным, зегъэужьыным… Абы и тхыгъэхэм къыхэдгъуэта зы хъыбар гъэщIэгъуэныр, нобэ утыкум къитхьэр — Багъым и IэдакъэщIэкI, и…
Бжьыхьэр уэшхрилэщ, уафэгъуагъуэ, уафэхъуэпскI куэдрэ къохъу. Тхьэм ирещIи, апхуэдэхэм деж я нанэхэм я ущиеу, ирагъащIэу щытахэр яцIыхужу къыщIэкIынщ нэхъыжьхэм. Сэ сцIыхужхэр: гуахъуэ, лошкIэ ди жьэм хуэтхьыну, уафэгъуагъуэшхуэм, уафэхъуэпскIым техуэу дышхэну идэтэкъым нанэм, IэлъэщI цIыкIу зытрыдигъалъхьэт, пэрыIэбэр пщэфIапIэ цIыкIум къыщIидзти, уэшхым хидзэт, ди ныбэхэм дытеуIуэн хуейт уафэр гъуэгъуамэ, зи мыхьэнэр къыдгурымыIуэ «бисымлыхь», «тобэ-тобэ» псалъэхэри езым кIэлъыжыдмыIэу…
Махуэбжым и махуэхэм деплърэ блэдгъэкIыу, гулъытэ зыхуэтщIын хуей, адыгэ лъэпкъым къыдекIуэкIа махуэ хэIэтыкIахэр тщыгъупщэжыпэным нэсащ. ДымыцIыхужыххэри нэхъыбэщ. Апхуэдэ куэдым языхэзщ мы гъэм бжьыхьэм и жэщымрэ махуэмрэ зэпэбж щыхъуа, урысыбзэкIэ «осеннее солнцестояние» жыхуиIэр, фокIадэм и 22-м щыIар. А махуэм IуэхущIэ гуэр къепхьэжьэныр, зэщыхьэ, зэхъуэн къэбгъэхъуныр, псапэ пщIэным зыпыIубдзыныр мыхъуххэну къалъытэ. Лъэпкъ къэс езым и нэщэнэхэмрэ ахэр…
Алибэрдыкъуэдэсхэм ящыщ куэдым яцIыхужынущ «Чэсей и гъэмахуэ цIыкIу» жыIэгъуэр. Иджыри жызыIи щыIэу къыщIэкIынщ. Сэри ар си сабиигъуэм къыхэсха, си анэшхуэ Шыбзыхъуэ Чэмилэт тхьэмыщкIэм жиIэрейуэ щытауэ, тахъэфахъэу сцIыхуж тIэкIущ. Езы жыIэгъуэр бжьыхьэм къыткIэлъидзыж махуэ хуабэ тIэкIухэм ехьэлIауэ зэрыщытари, Унэгъэсхэ я нанэ гуэрым зэрепхари сощIэж. Аращи, сыт а жыIэгъуэр къызытехъукIар, хэт жызыIар, жиIэн щIэхъуари сыт хуэдэ Iуэху?…
ЩэкIуэгъуэм и 14-р фошыгъу узыфэм пэщIэтыным и Дунейпсо Махуэщ. Фошыгъу узыр цIыху цIыкIум къыхуэлъэ узыфэ хьэлъэхэм хабжэ. Ар и зыубгъукIэмкIэ лышхым, гу-лъынтхуэ узыфэхэм къакIэлъыкIуэми, иужьрей илъэсхэм нэрылъагъущ дуней псом абы щIэгъэхуэбжьауэ зэрызыщиужьыр. Илъэс 20-кIэ узэIэбэкIыжмэ нэхърэ, мы узыфэр зыхуэлъэхэм я бжыгъэр хуэдитIкIэ нэхъыбэкIэ хэхъуащ. Официальнэ бжыгъэхэм къызэрагъэлъагъуэмкIэ, ар Урысейм щыпсэу цIыху е 15-нэ къэс къыхуагъуэт….
Республикэм и къалащхьэм дэт щэнхабзэмкIэ Унэм тхьэмахуэ кIуам щагъэлъэпIащ Черкесск къалэ хьэкум къулыкъур къызэрагъэщIрэ илъэс 80 зэрырикъуар. МахуэщI дауэдапщэм хэтащ къудамэм щылажьэ хьэкумыщIэхэр, къулыкъум и лэжьакIуэ, IэщIагъэлI зэхуэмыдэхэр, ветеранхэр. Къыхэгъэщыпхъэщ зы щытыкIэ хэIэтыкIа — Черкесск къалэ хьэкум къулыкъум и илъэс 80-р техуащ ди къэралым ТекIуэныгъэ Иныр къызэрихьрэ илъэс 80 щрикъум, Къэрэшей-Черкес Республикэм и къалащхьэм и…
Военнэ ищхьэ еджапIэм щIэныгъэ къыщыщIэпх къудейкъым, атIэ абдежщ Хэкум къулыкъу хуэщIэным ухуэхьэзыру, зэпIэзэрыт ухъуауэ балигъ гъащIэм ущыхыхьэр. А пIалъэр, шэчыншэу, уи хьэлщэныр зыпсыхь, пэшэныгъэм и фIагъхэм зезыгъэужь икIи хэкупсагъэ ин къыпхуэзыгъэушщ. Ди къэралым нэхъыфI дыдэу ит ищхьэ военнэ еджапIэхэм IэщIагъэ щызрагъэгъуэтащ Хьэбэз лицейр къэзыуха куэдым, абыхэм яхэтщ иджыри студент гъуэгур къызэпызымычауэ, зи гуращэ зэгъэхъулIэным жану…
Къэрэшей-Черкесым и ЦIыхубэ ЗэIущIэм (Парламентым) и къыкIэлъыкIуэ е 15-нэ сессиер зэхэтащ. ЗэIущIэр щыщIидзэм, Парламентым и спикер Иванов Александр депутат тхылъхэр яритащ ЦIыхубэ ЗэIущIэм и VII зэхуэшэсыгъуэм хэкIахэм япIэкIэ къыхыхьа депутатитIым: Бардаковэ Фатимэрэ Джатдоев Ислъамрэ. Парламентарийхэр адэкIэ хэплъащ сессием къыщагъэлъэгъуа упщIэ 30-м. Депутатхэм зэхъуэкIыныгъэ халъхьащ «Къэрэшей-Черкес Республикэм юридическэ дэIэпыкъуныгъэ пщIэншэ щыгъэIэным епха Iуэху щхьэхуэхэм ятеухуа» Хабзэм…
Къэрэшей-Черкесым лэжьыгъэ IуэхукIэ къеблэгъащ УФ-м ФедерацэмкIэ и Советым зыхъумэжыныгъэмрэ шынагъуэншагъэмрэкIэ и Комитетым и тхьэмадэм и къуэдзэ, Урысейм и ЛIыхъужь, генерал-полковник Бондарев Виктор. Темрезов Рэшид федеральнэ хьэщIэр ди щIыналъэм къызэреблэгъам, зэдэлэжьэныгъэмкIэ Комиссэм и къыкIэлъыкIуэ зэIущIэр ди хэгъуэгум щрагъэкIуэкIыну мурад зэращIам папщIэ фIыщIэ хуищIащ. «Къэрэшей-Черкесым къыбгъэдэкIыу УФ-м ФедерацэмкIэ и Советым щыIэ Къэзэнокъуэ Кърыми хэту, Бондарев Викторрэ сэрэ…
Къэрэшей-Черкесым и Iэтащхьэ Темрезов Рэшид УФ-м и къэралкIуэцI IуэхухэмкIэ хабзэхъумэ къулыкъухэм я лэжьакIуэхэм я махуэщIым ехьэлIауэ къызэрагъэпэща дауэдапщэм хэтащ. «Урысейм и Президент Путин Владимир къызэрыхигъэщащи, нобэрей махуэм хабзэхъумэ ӀуэхущӀапӀэ псори гъэунэхуныгъэ хэха щытыкIэм иту мэлажьэ. Мы зэманым къытщхьэщыувэ шынагъуэхэм дыпэщӀэтыфын папщӀэ къэралкӀуэцӀ ӀуэхухэмкӀэ къулыкъухэм я лэжьакӀуэхэм яхузэфӀэкӀ псомкӀи зыкъагъэлъэгъуэну, ӀэщӀагъэ нэс зрагъэгъуэтыну къахуоув. КъЧР-м и…