ГушыIэр Тхьэм и щIасэщ

Зи гугъу фхуэсщIыну лIым и цIэр жыпIэмэ, ди псыхъуэм дэсу ар зыцIыхуахэм я нэгум гуфIэгъуэ гуэр иболъагъуэ, и хъыбарыфIи къыбжаIэжыфынущ. Ар МЫКIЫТIЭ Аюбщ. Псоми зэрацIыхур и анэцIэ «Аюбэщ». А лIым хэлъащ гушыIэ дахэ, къызэринэкIащ IуэхущIафэ екIухэр, бгъэдэлъащ акъыл жан.

ЩыIэкъэ цIыху зыгуэр жиIэмэ дыхьэшхыжу? Аюбэ апхуэдэтэкъым. Зыхэт гупым, и псэлъэгъухэм акъыл къызыхахын, я гур къэзыIэтын, я жагъуэ зымыщIын псалъэхэр гъунэжу къигъуэтт.

Сэ Аюбэ сыздыхуэзар Хьэбэз сымаджэщращ. Абы лIыхэр здыщIэлъ палатэхэр дохутырым ипэ иту къиплъыхьт, псом я узыншагъэр зытетыр зэригъащIэт, ядэгушыIэт, зигу кIуэдыпахэм ябгъэдэтIысхьэти япщэт, КъурIэным и щхьэ цIыкIу гуэрхэм къахуеджэт, Iэ ядилъэти къыщIэкIыжт. ГушыIэр зэрыIэзэгъуэшхуэри я фIэщ ищIт. Сэри, ар гукIи псэкIи зыхэсщIат, сыныбжьыщIэ дыдэ пэтми, узыр къыстекIуэт. Махуэ гуэркIэ дохутырхэмрэ Аюбэрэ лъэ сыкъытрагъэувэжащ,  гукъыдэжи сиIэ хъужащ.

Пщыхьэщхьэ къэс зи лъэ тетхэр кIэлындорым щызэхуэсти, Аюбэ къатIысыхьауэ жылэхэм щыхъыбархэр яIуатэт, гушыIэ гуэрхэри къызыпхадзт. Гупыр зэзэгъауэ Аюбэт я Iэтащхьэр. Зы пщэдджыжь гуэрым гу лъыстащ Аюбэ здэщысым щымысIэуэ. СыщIэупщIэри, Аюбэ жэщым хьэлъауэ къызжаIащ. Палатэм сыщIыхьэри, пэж дыдэу къыщIэкIащ. СыбгъэдэтIысхьэри, езым сигъэцIыхуауэ щхьэ цIыкIу гуэр сыкъыщеджэм, къаплъэри: «Гъуэгу махуэм ежьэн щIалэжь цIыкIу, сэр нэхърэ нэхъыфIу уоджэри», — жиIэри къызэфIэтIысхьащ.

А махуэ дыдэм Аюбэ къалэм яшащ, аппаратыщIэ гуэркIэ къеплъыну. Депэзэзэхыу дыщысти, щIалэ гуэр хуэтIуэхуащ пщыхьэщхьэм къэкIуэжыну. Езыми  къытхуиIуэхужащ: — Фи сымаджапIэ филъ. Сэ нэуэжьым хуит симыщIу накIуэ сиIэкъым! ЕтIуанэ махуэм зэтещIэжу нэуэжьым къытхуигъэкIуэжащ Аюбэ. А лIы щыпкъэр и узми, зауэм къыхиха ныкъуэдыкъуагъми (и нэ лъэныкъуэр хилъхьат) иригушыIэфт.

И гъунэгъу фызым игъэщIагъуэу къыжриIэт: — Аюбэ, мы ди псыр зыуэ къиуащи, нэри, пэри ехь! — АтIэ, уэ зы пэ, сэ зы нэ къытхухэпхтэкъэ, — иритыжат абы жэуапу. Киноуасэу ят апэсым и пIэкIэ

Аюбэ бетакъитI хуишиящ кассирым: — Жылэр нитIкIэ йоплъ, сэ зынэ закъуэщ сызэреплъри, техуэр узот! — жиIэри.

Зы махуэ гуэрым Аюбэ къыхуэзащ къуажэ гъунэгъум щыщ, мылажьэ мыпщIантIэу дэс щIалэжь. «Неблагъэ» жепIэныр Iэмал зимыIэт: неблэгъэнути, Аюбэ абы иридзащ: — УмэжалIэмэ – мес ресторан, уи нэгу зебгъэужьынумэ – мес кино, топ уджэгуну ухуеймэ – мес джэгупIэ, уи жеин къакIуэмэ – мес хьэщIэщ, сыкIуэжынщ  жыпIэрэ – мес автобус… ЩIалэжьым игурэ и щхьэрэ зэригъэбгъэжат. ИщхьэкIэ къызэрыхэщауэ, Аюбэ Хэку зауэшхуэм хэтат. ЛIыгъэм и нагъыщэ куэди къыхуагъэфэщат. Абы щIыгъууи фэбжь куэди къыхихат.

Ныбжь гуэрым щынэсым и уIэгъэхэм нэхъ зыкърагъащIэ хъуащ. Ауэ, ар абы зэи тепсэлъыхьтэкъым. Иущэхун иIэу аратэкъым — хабзэтэкъым зауэм хэтахэмкIэ. Аюбэ фIэфIтэкъым а гукъэкIыжхэмкIэ ядэгуэшэну. Зы пщыхьэщхьэ гуэрым хагъэзыхьри къыжрагъэIащ и нэр зэрыфIэкIуэдам и зы хъыбар. ИкIи а хъыбарым зы псалъи дэзмыгъэхуу, зэзмыхъуэкIыу сотхыж. «УIэгъэ хьэлъэ стелъу Нартсанэ (Кисловодск) зауэ сымаджэщым сыкъашат. Сымаджэщыр къатищу зэтетт. Япэрей къатым — нэхъ хьэлъэхэр, етIуанэм — гурыфIыгъуэ зиIэхэр, ещанэм — щIатхыкIыжыным нэсахэр щаIыгът.

Сэ япэ къатым и зы палатэ гуэрым сыщIэлът, Алыхьу лъапIэу лъагэр си гурыфIыгъуэу. Къардэныдж щыщ щIалэ щIатхыкIыжар щIэупщIакIуэ къыщысхуэкIуэм, селъэIуащ си хъыбарыр Хьэбэз яIэщIигъэхьэну. Алыхьым и нэфI зыщыхуэн щIалэм си лъэIур игъэзэщIащ.

Тхьэмахуэ гуэр текIауэ ныскIэлъыкIуащ си ныбжьэгъужь (и цIэри жиIат, ауэ сигу ихужащ) жылэм къыдэзнар. И лъакъуэ лъэныкъуэр къызэрыдэмыхъум къыхэкIыу ар дзэм ираджатэкъым. АтIэ, ар палатэр къигъэдаIуэу ныщIыхьащ: — Сыт мыбдеж зибгъэщIеикIауэ ущIыщIэлъыр, си хьэр цIыху хъуащэрэт жыхуиIэ зэманщ, нэкIуэжи Iуэху щIэ, — жиIэурэ къызбгъэдыхьэри, IэплIэ зэхуэтщIащ, си нэпсхэри къысфIэкIуащ, езыми зригъэзэкIри и нэхэр щIилъэщIыкIащ.

Гъуэмылэу зы къазышхуэрэ фо рамэрэ нихьати, палатэм щIэлъу хъуам я Iыхьэ хигъэкIри, къэнар зэдэтшхащ. Куэдрэ къызбгъэдэсащ, куэдми я щхьэфэ диIэбащ, хъыбарыфIу жылэм дэлъыр къызжиIащ.

И ежьэжыгъуэ щыхъум сеупщIащ къызэрыкIуамкIэ. — Сэри Iуэхуншэ дыдэу къуажэм сыдэсакъым, зэрысхузэфIэкIкIэ бийм зэран сыхуэхъуащ. Шыуанэ зэтелъу хы къафIэздыгъуащ, Пхъэмыфыкъуэ щызгъэпщкIуащ. Румынхэр къуажэм дэкIыжыну зэрыхьзэрийм щыхэтым къафIэздыгъуа шымкIэ сыкъэкIуащ. Узэрыпсэур яжесIэнщи, уи Iыхьлыхэр згъэгуфIэнщ, Тхьэм уигъэIуэтэж, — жери, дохутырым зыIуигъащIэри, ежьэжащ.

Алыхьым иужькIэ, си ныбжьэгъужьым и фIыщIэкIэ, тIэкIу зыкъэзудэжащ, сыкъаплъэ хъуащ. Аюбэ тIэкIу щIэгуфIыкIщ, зыкъиплъыхьри пидзэжащ: — Палатэр къитхьэщIыну къыщIыхьа бзылъхугъэ цIыкIум и фIыщIэщ нобэ сызэрыфхэсыр. ГъуэлъыпIэ зэхуакум дэту къыздырикIуэм и Iэр къэзубыдри скъузащ. КъызэплъэкIри: «Ты будешь жить!» — жиIэри, и Iуэхум хуежьэжащ. ЕтIуанэ махуэм абы и хьэтыркIэ етIуанэ къатым сыдрашеящ, мазэ текIри, комиссовать сыкъащIыжащ. Нобэр къыздэсым сафIопсэу!» АбыкIи иухат Аюбэ и хъыбарыр. Аюбэ гъащIэр, цIыху фIыуэ зылъагъут, сэбэп зэрищIэным пылът, цIыхум яхэтыну фIэфIт. И гушыIэ дахэмкIэ, щабэмкIэ я гур дихьэхт. ГушыIэ зыхэлъым унэ зыщIыхьэр къегъэнэху жыхуаIэм хуэдэт а лIы хъарзынэр. Хьэбэз дэса нэхъыжьхэм къызэрагъэпэщауэ щыта ансамблым жыджэру хэтащ. Гупым «цIыхубэ» къыфIащыным къаруушхуэ хилъхьащ. Дахэ дыдэу, Iэдэбу къафэт, нэхъыщIэхэмкIэ щапхъэт, езым нэхърэ нэхъыжьхэм яхуэгуапэт.

Куэдрэ срихьэлIащ а лIыми, сигу схуигъэкIыжкъым. Бгъэнэхъыжьыну, чэнджэщ ухуеймэ щыбгъуэтыну гъуэтыгъуейт Аюбэ хуэдэ. «Сэ гушыIэм лъэпощхьэпо куэдым сыкъригъэлащ», — жиIэ зэпытт абы. Тхьэр фIыкIэ къыхуэупсэ! ЗдэкIуэжа дунейр нэхуу, хуиту Тхьэм къыхущIигъэкI!

МОЛЭХЭ Рэшид