Фыхуэсакъ Iуейм (ящурым)

Іуейр — Іэщым, кхъуэм, дзыгъуэхэ-кІым яхуэлъэ узыфэщ. Унагъуэ Іэщым къащыпкърыхьэ закъуэтІакъуэ къохъу.
Уззехьэ пкъыгъуэм Іэщым и цым зыщегъэбыдэ икІи апхуэдэу тхьэмахуи 4-м нэскІэ зехъумэ. Тхьэмахуи 3-рэ ныкъуэрэкІэ щыгъыным хэлъынущ. Узыр къызыпкърыуа Іэщым и щІыфэм, и жьэ кІуэцІхэм, цІынагъэ здиІэ щІыпІэхэм (слизистые) уэтэпс цІыкІухэр къещтэ.
Уззехьэщ икІи узыр къызыпкърыкІщ Іэщ сымаджэр, атІэми Іэщышхуэр, кхъуэр, мэлыр, бжэныр. Іуейр зыхуэлъэу къахутащ щІыуэпсым щыпсэу псэущхьэхэм ящыщу бжьор, мэз бжэныр, ищхъэрэ щыхьыр, губгъуэ бжэныр, нэгъуэщІхэр.
Гъэшым, шэм Іуейр сыхьэт 25-30-кІэ хэлъщ, зыри къыщымыщІу. ЩІыІэлъэм дэтми, абдежми сыхьэти 10-м нэскІэ уззехьэ пкъыгъуэр псэущ. Тхъум мази 2-кІэ хэлъынущ мыкІуэду. Абы къыхэкІыу, шэ цІынэр кърашэкІыну хабзэкІэ хуитыныгъэ зыми иІэкъым. НэкулъхэкІым, кхъуэл шы-уам — махуэ 50-кІэ, зэтеуда, зэхэхьэжахэм — мази 2-5-кІэ, Іупс гъущам, Іэщым и щІыфэм, щыгъыным — мазэ 1-3-кІэ, былым укІа гъэщтахэм — махуэ 678-м нэскІэ вирусыр хэлъщ мыкІуэду. Ультрафиолет, дыгъэ бзийхэри, къэбгъэвэнри вирусыр зыгъэкІуэд, махэ зыщІ Іэмалхэщ.
Іуейр сэтей къэхъуа нэужь, Іэмал имыІэу, ар къыздежьа щІыпІэр гъэнэІуэн хуейщ, хъушэм Іэщ сымаджэр зэуэ къахэбгъэкІыу, щІэтыпІэ щхьэхуэ хуэпщІын хуейщ. Апхуэдэ Іэщ сымаджэм кІэлъыплъынур нэгъуэщІ Іэщхэм яхыхьэ хъунукъым. АдэкІэ хъызмэтым Іуей узыфэр къызэрыхыхьа хъуар, къыхэзыхьар, адэкІэ зиубгъунымкІэ щытыкІэр зэхэгъэкІыпхъэщ.
Ветеринар чэнджэщхэр текІ имыІэу ягъэзэщІэн хуейщ Іуейр къыздэхъея хъызмэтым, уней Іэщ ІыгъыпІэм. Ветеринарри, сымаджэ хъуа Іэщым кІэлъыплъа дэтхэнэри нэгъуэщІ щІыпІэ куэшын, Іэщ узыншэхэм яхыхьэн папщІэ санитар къабзагъэ ІэмалхэмкІэ зыкІэлъыплъын, дезинфекцэ зищІын хуейщ. Дезинфекцэр щыгъынми, лъакъуэфІэлъхьэми яхьэлІащ.
Іуей узыфэм пэщІэт сакъыныгъэ Іэмалхэр зехьэн хуейщ. Апхуэдэщи, зоологическэ, ветеринар мардэхэр Іэщыр нэгъуэщІ щІыпІэ щагъэкуэшкІэ, щаІыгъкІэ, щагъашхэкІэ ягъэзэщІэныр Іэмал зимыІэ щытыкІэщ. Къэщэхун, щэн, укІыпхъэу тын, хъупІэхэм дэхун, нэгъуэщІ гъэкуэшын Іуэхухэр ветеринар къулыкъум и Іизным щІэтын хуейщ, абы къыбгъэдэкІа хуитыныгъэ къезыт дэфтэрри щІыгъуу.
Іэщ щІэтыпІэхэр дезинфекцэ, дератизацэ игъуэу ящІыпхъэщ хъызмэтхэми унагъуэхэми.
Узыр Іэщым къахэмыхьэн, зимыубгъун, зимыгуэшын папщІэ, Россельхознадзор къулыкъум республикэм щыпсэу, Іэщ зезыхуэ псори къыхуреджэ Іэщым ветеринар щІэплъыкІыныгъэ драгъэкІуэкІыным, мастэ храгъэлъхьэным. Арыншэмэ — фи Іэщым узыр къахыхьэнымкІэ, адэкІи куэшынымкІэ шынагъуэ щытыкІэ къэхъунущ.
УпщІэ фиІэмэ, зыхуэвгъазэ КъЧР-м щылажьэ Россельхознадзор къудамэм. Абы и хэщІапІэр: Черкесск къалэ, Калантаевскэм и уэрам, 17 «А» унэ, телефоныр 8 (8782) 26-06-40.
Зыгъэхьэзырар ТУАРШЫ Ирэщ